
Małopolski Instytut Kultury w Krakowie
Spoty promujące 27. Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego.
Na pierwszy weekend
https://www.youtube.com/watch?v=nYOBPOWCGl0
Na drugi weekend
https://www.youtube.com/watch?v=QSYBCHanpZI
Erazm Józef Jerzmanowski
1844 -1909
9 lutego 2025 roku odbyły się uroczystości obchodów rocznicy śmierci wielkiego filantropa XIX i XX
wieku Erazma Józefa Jerzmanowskiego. Organizatorem uroczystości było Towarzystwo \przyjaciół
Prokocimia i Polska Prowincja O.O Augustianów. W tym roku przypada 116.Rocznica Jego śmierci.
W uroczystościach udział wzięli m.in.: Przedstawiciele Rady Miasta Krakowa, Rady Dzielnicy XII
Bieżanów – Prokocim, Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia im. E i A Jerzmanowskich,
Klubu Sportowego Kolejarz-Prokocim, Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 4
w Wieliczce, Szkoły Podstawowej nr 61, XV Liceum Ogólnokształcącego oraz organizacje
i stowarzyszenia lokalne wraz z licznie przybyłymi mieszkańcami Prokocimia. Uroczystości uświetniła
obecność Pocztów Sztandarowych. Po Mszy Św. w intencji śp. E.J. Jerzmanowskiego w Kaplicy O.O.
Augustianów pw. Św. Mikołaja z Tolentino, której przewodniczył O.O Benjamin, nastąpił przemarsz do
parku pod Pomnik Jerzmanowskiego, gdzie złożono kwiaty i zapalono znicze. Kwiaty złożono również
na grobowcu Erazma i Anny Jerzmanowskich na cmentarzu Rakowickim.
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom.
List opisujący udział E. J. Jerzmanowskiego w powstaniu styczniowym przedstawił Prezes TPP.
Erazm Józef Jerzmanowski (1844-1909)
Erazm Józef Jerzmanowski powstaniec, inżynier, przedsiębiorca, filantrop przełomu XIX i XX wieku,
urodził się 2 czerwca 1844 roku w Tomisławicach, ówczesnej guberni kaliskiej w Królestwie Polskim
w szlacheckiej rodzinie ziemiańskiej herbu Dołęga.
Jerzmanowski otrzymawszy solidne wychowanie i wykształcenie początkowo w domu, następnie zaś
w Gimnazjum Gubernialnym w Warszawie, w 1862 roku rozpoczął studia w Instytucie Politechnicznym
i Rolno-Leśnym w Puławach.
Na wieść o ogłoszeniu przez Centralny Narodowy Komitet Powstania, puławscy studenci zwani
„Puławiakami” w większości przystąpili do powstania w liczbie około 400 osób, składając w parkowej
Świątyni Sybilli przysięgę braterstwa i walki „ma śmierć i życie” wypowiadając słowa przysięgi,
przytoczę jej fragment”
(…) Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu, w Trójcy Świętej Jedynemu, iż będę walczyć do
ostatniej kropli krwi i do ostatniego tchnienia za całość i niepodległość Polski (….) tak mi Boże
dopomóż i niewinna Syna Jego Matko (…)
„Puławiacy” pod dowództwem Leona Frankowskiego oraz Antoniego Zdanowicza skierowali się
w stronę Kazimierza Dolnego, swój chrzest bojowy przeszli 24 stycznia 1963 roku w potyczce z
Rosjanami pod Kurowem, był to faktycznie napad na rządowy konwój pocztowy, w którym zdobyli
kwotę 48 tysięcy rubli.
Na skutek zbliżania się dużych sił rosyjskich powstańcy ewakuowali się do Kazimierza Dolnego,
a następnie na drugi brzeg Wisły i skierowali się w stronę Sandomierza, gdzie zostali w dniu 8 lutego
1863 roku rozgromieni przez Oddział Kozaków. Dowódca Frankowski został wzięty do niewoli i
powieszony. Niedobitki, wśród których był Adam Chmielowski i Erazm Jerzmanowski przedarli się
w kierunku Świętego Krzyża w Górach Świętokrzyskich i w Nowej Słupi przeszli pod komendę Mariana
Langiewicza. Wówczas to Jerzmanowski poznał Karola Chłapowskiego późniejszego męża Heleny
Modrzejewskiej, z którym spotykał się w przyszłości podczas swojej działalności charytatywnej w
Stanach Zjednoczonych. Erazm Jerzmanowski bierze udział w olkuskiej wyprawie Józefa Miniewskiego.
Udaje się do Krakowa gdzie zaangażował się w akcję werbunkową do oddziałów powstańczych.
Powstała wówczas tak zwana Legia Zagraniczna Francusko-Włoska, która przekroczyła kordon w
okolicach Krzeszowa (pod dowództwem Francesco Nullo).
Erazm Jerzmanowski wziął udział w wyprawie i w walce pod Krzykawką 5 maja 1963 roku, porozbiciu Legionów Francusko-Włoskich Jerzmanowskiemu udało się przedostać na teren Galicji, gdzie
został internowany przez władze austriackie i osadzony w twierdzy w Ołomuńcu.
Erazm Jerzmanowski brał udział w powstaniu styczniowym początkowo, jako szeregowy
żołnierz, ale musiał się wykazać pod czas walk, skoro w piśmie z 15 sierpnia 1864 roku wydanym
w Paryżu przez Komisarza Rządowego Polskiego Rządu Narodowego poświadcza się o służbie
Erazma Jerzmanowskiego w Armii Narodowej Polskiej w stopniu porucznika.
Otrzymawszy nakaz opuszczenia Monarchii Habsburgów Erazm udaje się w 1864 roku na emigrację
początkowo do Szwajcarii, a następnie do Francji, gdzie w Paryżu pobierał naukę w szkole Narodowej
Polskiej na Montparnassie. W 1866 roku korzystając z zasług swojego przodka, wiernego towarzysza
cesarza Napoleona Bonapartego uzyskał pozwolenie na odbycie studiów w słynnej Szkole Inżynierii
Wojskowej w Metz, w której pilnie oddawał się studiom z zakresu matematyki i chemii.
Na skutek politycznych przepychanek, jakie miały miejsce wśród Polonii Francuskiej, Jerzmanowski
odsunął się całkowicie w cień i kolejne lata poświęcił sprawom nauki. Podczas wojny francusko-pruskiej
w 1870 roku walczył, jako oficer francuski dążąc do utworzenia legionu polskiego podczas tej wojny, za
co otrzymał Krzyż Legii Honorowej. Odszedł jednak z wojska i podjął pracę, jako inżynier
w firmie Jessie de Motya skąd został oddelegowany do Ameryki.
W Nowym Jorku Jerzmanowski, jako przedsiębiorca zarabiając dużą fortunę nie zapomina
o powstańcach i Polsce, prasa wielokrotnie donosiła o hojnych datkach, jakimi obdarzał m.in.
Towarzystwo Wzajemnej Pomocy uczestników powstania 1863-1864 roku, bądź też przekazywał na cele
weteranów poprzez swojego przyjaciela Adama Asnyka. Warto jednak podkreślić, że ta drogą pomagał
również weteranom Powstania Listopadowego, wspierał budowę powstańczych pomników między
innymi w Rzeszowie.
Był wielkim darczyńcą dla działalności prowadzonej przez swojego przyjaciela z powstania Adama
Chmielewskiego – Brata Alberta wspierając jego jadłodajnię i przytulisko, w którym kąt i strawę znaleźli
weterani powstańczych walk. Wśród nich najchętniej przebywał, kiedy już zamieszkał na stałe
w podkrakowskim Prokocimiu „ a więc w Galicji, o której mówił, że jest tą częścią Polski, gdzie
dotychczas nie jest poczytywanym za zbrodnię nazywać się Polakiem”.
Udział w powstaniu ukształtował w Jerzmanowskim życiową ideę, do której konsekwentnie dążył
przez całe swoje życie i której pozostał wierny poprzez swój testament. W Nowym Jorku podczas
obchodów 24 rocznicy powstania styczniowego w 1887 roku mówił: (…) „w wieku lat młodocianych
zaciskałem pięści widząc sromotne z nami obchodzenie się wrogów. Stawszy się mężem chwyciłem
za oręż. I ja walczyłem w szeregach powstańców roku 1863 z modlitwą w sercu; „Wolność, daj nam
Panie!” Gdym chwycił za kij pielgrzymi polskiego tułacza, jedna tylko myśl mną kierowała –
zdobyć fortunę (…). Pragnąłem fortuny, bo czułem, że to jest potęga, której nam , jeż eli
istotnie przewodniczy nam zamiar odbudowania Polski (…).
Ta wypowiedź znakomicie oddaje także ewolucję osoby Jerzmanowskiego w jego podejściu do sprawy
Polski.
Opracował Andrzej Ulman
Prezes
Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia











OBCHODY ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI W PROKOCIMIU
W 106.Rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości w dniu 11 Listopada 2024r. odbył się w Prokocimiu „Marsz Niepodległości”, co staje się lokalną tradycją. Uroczystości rozpoczęto mszą świętą w intencji Ojczyzny w kościele Parafialnym pw. Matki bożej Dobrej Rady, której przewodniczył Ks. Proboszcz Marian Pietraszko. Po mszy św. przemaszerowaliśmy Aleją A. Dygasińskiego pod Tablicę Pamiątkową na „Mycie” gdzie zostały złożone kwiaty i zapalone znicze oraz odśpiewano Hymn Państwowy, a Pan Andrzej Ulman Prezes Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia przypomniał historię wydarzeń z 1918 roku: Patrząc dziś z perspektywy 106 lat niepodległości i sytuacji, jaką dzisiaj mamy w Europie musimy być świadomi, że niepodległość nie wystarczyło raz wywalczyć, lecz my spadkobiercy tych dóbr mamy ją zadaną jak mówił Święty Jan Paweł II Niech te obchody będą dla Nas wszystkich nie tylko czasem radości, solidarności społecznej, pojednania bez względu na różnice światopoglądowe, ale też pamięci o tych, którzy wywalczyli dla nas wolność, bo „wolność krzyżami się mierzy”. A udowodniały to kolejne pokolenia Polaków również tych z naszej dzielnicy zwłaszcza podczas II wojny światowej..” W uroczystościach udział wzięli przedstawiciele Rady Miasta Krakowa, Rady Dzielnicy XII, szkół prokocimskich, członkowie Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy Prokocimia i nie tylko. Uroczystość uświetniła obecność pocztów sztandarowych Szkoły Podstawowej nr 61 im Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz I Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego i Prywatnej Szkoły Podstawowej im Marszałka Józefa Piłsudskiego. Nad bezpieczeństwem przebiegu uroczystości czuwali funkcjonariusze Policji z VI Komisariatu Policji.
Serdecznie wszystkim dziękuję za zaangażowanie i udział w uroczystościach.
Andrzej Ulman Prezes Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia
Kraków dnia 11 listopad 2024r.




















Autor zdjęć Ryszard Gąsłowski
112.Rocznica śmierci Anny Jerzmanowskiej
żony wielkiego filantropa XIX i XX wieku Erazma Józefa Jerzmanowskiego
W dniu 6 października 2024 roku odbyły się coroczne uroczystości obchodów rocznicy śmierci Anny Jerzmanowskiej żony wielkiego filantropa XIX i XX wieku Erazma Józefa Jerzmanowskiego. W tym roku przypada 112.Rocznica Jej śmierci. W uroczystościach udział wzięli m.in.: Przedstawiciele Rady Miasta Krakowa oraz Rady dzielnicy XII Bieżanów-Prokocim, delegacje z pocztami Sztandarowymi: Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia im. E i A Jerzmanowskich, Klubu Sportowego Kolejarz-Prokocim, Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 4 w Wieliczce, Szkoły Podstawowej nr 61
w Krakowie, przedstawiciele organizacji i stowarzyszeń lokalnych oraz licznie przybyli mieszkańcy Prokocimia i okolic. Po Mszy Św. w intencji śp. Anny Jerzmanowskie w Kaplicy O.O. Augustianów pw. Św. Mikołaja
z Tolentino, której przewodniczył o.o. Dawid, delegacja Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia udała się na cmentarz Rakowicki gdzie przy grobie Jerzmanowskiej złożono kwiaty i zapalono znicze.
Dziękujemy wszystkim uczestnikom uroczystości.

Krótki zarys z życia Anny Jerzmanowskiej
Anna Jerzmanowska z domu Koster, żona Erazma Józefa Jerzmanowskiego Wielkiego Filantropa i polskiego patrioty wieku XIX i XX urodziła się w 1856 roku w Stanach Zjednoczonych. Rodzice Anny zadbali o Jej staranne wychowanie i dobre wykształcenie, władała biegle kilkoma językami, wykazywała zainteresowanie sztuką szczególnie zamiłowaniem do malarstwa i architektury.Anna była zawsze wierną towarzyszką męża w wspieraniu jego szlachetnych poczynań: opieki polskich emigrantów, dążeniu do zjednoczenia różnych skupisk Polonii gdzie utrzymywał szereg polskich czytelni
i polskich szkół parafialnych szczególnie w Nowym Jorku. Przyczyniła się do budowy polskiego kościoła p. w. św. Antoniego w Jersey City, łożąc wkład finansowy w dzieło na chwałę Boga, gdzie powstała szkoła parafialna i czytelnia.
Osiedlając się na stałą w Prokocimiu pod Krakowem wspólnie z mężem kontynuowała działalność charytatywną, szczególnie wspierając kulturę i artystów. Największym znanym nam wsparciem w dziedzinie sztuki jest witraż przedstawiający postać Chrystusa w Katedrze Wawelskiej wykonany przez Józefa Mehoffera n zmówienie Anny Jerzmanowskiej. Drugi witraż przedstawiający Matkę Bożą, który znajduje się również
w Katedrze Wawelskiej ufundował jej mąż Erazm Jerzmanowski.
W 1909 roku po śmierci męża ze względów zdrowotnych Anna sprzedaje majątek w Prokocimiu OO. Augustianom z Kazimierza i udaje się do Drezna na leczenie gdzie 11 października 1912 roku umiera. Zwłoki Anny Jerzmanowskiej zostały sprowadzone do Krakowa. W dniu 16 października 1912 roku odbył się Jej pogrzeb, została pochowana w grobowcu dłuta Wacława Szymanowskiego u boku swojego męża.
Nagroda im. Erazma i Anny Jerzmanowskich, ustanowiona mocą testamentu Erazma Jerzmanowskiego
w 1908 r., po raz pierwszy wręczona przez Akademię Umiejętności w 1915 r., a po raz ostatni przed wojną
w 1938 r. Uchodziła za „polskiego Nobla”. Wskutek drugiej wojny światowej wielki kapitał, z którego była wypłacana, przestał istnieć. Po wojnie nie został odtworzony. Dopiero w 2008r.,
w stulecie utworzenia funduszu nagrody, dzięki staraniom Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia im. Erazma
i Anny Jerzmanowskich oraz dzięki życzliwości władz Województwa Małopolskiego, w szczególności wówczas sprawującego Urząd Marszałka Pana Marka Nawary, udało się ją restytuować. Po raz pierwszy po wojnie wręczono ją 9 lutego 2009 roku, niemal dokładnie w stulecie śmierci Erazma Jerzmanowskiego (7 lutego 1909). Od 2022 roku partnerem Nagrody jest również Miasto Kraków.
Nagroda wręczana jest laureatom w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego na Wawelu i uchodzi za bardzo prestiżową.
Andrzej Ulman Prezes
Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia
Autor zdjęć A. Ulman











W dniu 15 sierpnia 2024 roku w Parku im. Erazma i Anny Jerzmanowskich o godz. 12.30 odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej przyznanie w 2024 roku Medalu Zasłużony dla Prokocimia Pana Edmundowi Sproskiemu. W uroczystości udział wzięli członkowie Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia, Rodzina Pan Edmunda i znajomi.



















Stypendium Edukacyjne imienia Erazma i Anny Jerzmanowskich dla uzdolnionej młodzieży z Prokocimia oraz Medal „Zasłużony dla Prokocimia” przyznawane w roku 2024.
Dnia 16 czerwca 2024 roku podczas obchodów Dni Prokocimia, które odbyły się na scenie plenerowej w Parku Jerzmanowskich, już po raz trzynasty wręczono stypendium edukacyjne im. E. i A. Jerzmanowskich dla uzdolnionej młodzieży z Prokocimia. Tegorocznymi laureatami stypendium zostali:
- Hanna Matusik – uczennica Szkoły Podstawowej nr 41,
- Julia Dziadoń – uczennica Szkoły Podstawowej nr 61,
- Paulina Golec – uczennica KOSTKI Publicznego Liceum Ogólnokształcącego Ojców Jezuitów,
- Gabriel Wrona – uczeń XII Liceum Ogólnokształcącego.
Środki finansowe na stypendium pozyskiwane są każdego roku podczas Aukcji Charytatywnej na rzecz uzdolnionej młodzieży z Prokocimia. W 2024 roku Kapituła Stypendium Edukacyjnego przyznało stypendium w wysokości 3 500 zł dla każdego laureata.
Uroczystość zaszczycił swoją obecnością zastępca Prezydenta Miasta Krakowa Pan Stanisław Kracik, Radni Miasta Krakowa i Dzielnicy XII Bieżanów-Prokocim.
W tym dniu Towarzystwo Przyjaciół Prokocimia im. E. u A. Jerzmanowskich obchodziło jubileusz 35.Lecia działalności. Z okazji jubileuszu została odsłonięta Tablica informacyjna
o historii Zespołu Pałacowo-Parkowego. Nie zabrakło tortu urodzinowego, na który do Pałacu Jerzmanowskich zostali zaproszeni mieszkańcy przybyli na Dni Prokocimia. Gościnę na
tę uroczystość udzielił Klasztor Ojców Augustianów użyczając Sali pałacowej, za co Towarzystwo wyraża wdzięczność i składa serdeczne podziękowania.
Uroczystości towarzyszyły występy młodszych i starszych artystów gorąco oklaskiwane przez zebraną mimo deszczu publiczność.
Prezes Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia składa wszystkim ofiarodawcom i uczestnikom aukcji prac plastycznych podziękowanie za zaangażowanie i wkład w tę akcję, która ma na celu wspieranie młodzieży prokocimskiej, a laureatom składa gratulacje.
Andrzej Ulman
Prezes TPP
Kraków, dnia 16 czerwca 2024 roku
XIII Aukcja Charytatywna na rzecz Stypendium Edukacyjnego im. Erazma i Anny Jerzmanowskich dla uzdolnionej młodzieży z Prokocimia
Towarzystwo Przyjaciół Prokocimia im. E. i A. Jerzmanowskich dziękuje współorganizatorom Młodzieżowy Dom Kultury im. K. I. Gałczyńskiego
Zakon Ojców Augustianów za przeprowadzenie XIII Aukcji Charytatywnej, która odbyła się w minioną niedzielę w dniu 9 czerwca 2024 r. w Pałacu Jerzmanowskich. Składamy również podziękowanie wszystkim ofiarodawcom prac i uczestnikom aukcji.
Z przeprowadzonej aukcji pozyskano kwotę w wysokości kilkunastu tysięcy złotych, która zostanie przeznaczona na stypendia.



































































































ZAPROSZENIE
W dniu 26 maja 2024r. odbędą się obchody Święta Lotników z Prokocimia.
– godz. 11.30 – Msza Święta w intencji Lotników z Prokocimia w kaplicy OO Augustianów pw. Św. Mikołaja z Tolentino w Prokocimiu, Kraków ul. Górników 29,
– godz. 12.30 po Mszy Świętej przemarsz pod Pomnik Lotników z Prokocimia przy ul. Na Wrzosach 57, złożenie kwiatów, zapalenie zniczy.
Szczegóły na plakacie

Erazm Józef Jerzmanowski

1844 -1909
największy
z zapomnianych filantropów XIX i XX wieku
„TYLE ŻYCIA ILE W CZYNIE”,
11 lutego 2024 roku odbyły się coroczne uroczystości obchodów rocznicy śmierci wielkiego filantropa XIX i XX wieku Erazma Józefa Jerzmanowskiego. W tym roku przypada 115.Rocznica Jego śmierci. W uroczystościach udział wzięli m.in.: Przedstawiciele Rady Miasta Krakowa, Rady Dzielnicy XII Bieżanów – Prokocim, Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia im. E i A Jerzmanowskich, Klubu Sportowego Kolejarz-Prokocim, Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 4


w Wieliczce oraz organizacji i stowarzyszeń lokalnych wraz z mieszkańcami Prokocimia. Uroczystości uświetniła obecność Pocztów Sztandarowych KS Kolejarz-Prokocim, Szkoły Podstawowej
z Oddziałami Integracyjnymi nr 4 w Wieliczce. Po Mszy Św. w intencji śp. E.J. Jerzmanowskiego

w Kaplicy O.O. Augustianów pw. Św. Mikołaja z Tolentino, której przewodniczył Ojciec Krzysztof, nastąpił przemarsz do parku pod Pomnik E.J. Jerzmanowskiego, gdzie złożono kwiaty i zapalono znicze.


Kwiaty złożono również na grobowcu Erazma i Anny Jerzmanowskich na cmentarzu Rakowickim.
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom.
Krótki zarys z życia E. J. Jerzmanowskiego.

Erazm Józef Jerzmanowski herbu Dołęga urodził się w rodzinie z tradycjami patriotycznymi. Powstaniec styczniowy, emigrant polityczny, przemysłowiec działacz społeczny, filantrop, wielki polski patriota, najbardziej znany właściciel i mieszkaniec Prokocimia, od 1989 roku jest patronem Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia.
Po upadku Powstania Styczniowego został osadzony twierdzy w Ołomuńcu. Po zwolnieniu
z niewoli w 1864 r. wyemigrował do Francji gdzie ukończył studia w Szkole Inżynierii
i Artylerii Wojskowej w Metz. Walczył w wojnie francusko-pruskiej, a po zwolnieniu z wojska rozpoczął pracę we francuskiej firmie Jessie de Moteya, zajmującą się produkcją gazu do oświetleni. Firma wysłała Go do Nowego Yorku, jako wybitnie uzdolnionego przedstawiciela firmy, aby tam promował nową metodę wykorzystywania gazu do oświetleń. Ponieważ Amerykanie uznali tę metodę za zbyt skomplikowaną i nieopłacalną, Jerzmanowski znacznie ją uprościł. W ciągu swojego pobytu w Ameryce opatentował kilkanaście wynalazków w dziedzinie gazownictwa. Mówiono, że jest „Człowiekiem, który oświetlił Amerykę”.
Jerzmanowski nigdy nie zapomniał, że jest Polakiem, wspierał emigrantów, którzy przybyli po upadku Powstania Styczniowego. Hojnymi datkami wspierał polskie parafie i szkoły, wiedząc, że stanowią one centra życia religijnego i duchowego Polonii Amerykańskiej.. Wspierał finansowe czytelnie polskie, szpitale, domy opieki, uczącą się młodzież, biednych, sieroty, artystów polskich. W dowód uznania za zasługi dla kościoła katolickiego Erazm Jerzmanowski został uhonorowany przez papieża Leona XIII Komandorią Krzyża św. Sylwestra.
Nigdy nie tracił kontaktu z Ojczyzną, Zarówno Prokocim jak i Kraków wiele zawdzięcza E. J. Jerzmanowskiemu. Z Jego hojności min.: korzystał Zakład Zaniedbanych Dzieci prowadzonych przez ks. Siemaszkę, dużymi sumami sponsorował Towarzystwo Szkół Ludowych oraz Związek Nauczycieli. Wspierał szczególnie młodzież akademicką stypendiami oraz budował bursy i szkoły. Sfinansował sprowadzenie do Krakowa zwłok śp. T. Lenartowicza, ale pięknym darem było ufundowanie witraży na Wawelu, które wykonał Józef Mehoffer. W parafii bieżanowskiej, do której należał Prokocim
i Krzyszkowice wybudował murowane kilkuklasowe szkoły wraz z mieszkaniami dla nauczycieli oraz wspomagał Kościół w Bieżanowie. Wielu mieszkańcom Prokocimia umożliwił prace oraz bezinteresownie ich wspomagał. Wianował swoich pracowników „wyprawami” ofiarowując im parcele i pomoc przy budowie własnych domów. Był miłośnikiem przyrody, czego najlepszym dowodem jest park, który zmodernizował i wyposażył w endemiczne drzewa jak np. czarne buki. Zarówno pałac jak i zabudowa wraz z parkiem utworzyły wspaniały zespół pałacowo-parkowy, ogólnie dostępny rekreacyjnie.
Erazm J. Jerzmanowski zmarł 10 lutego 1909 r., został pochowany na cmentarzu Rakowickim
w pięknym grobowcu dłuta rzeźbiarza Wacława Szymanowskiego. W 1912 r. w grobowcu spoczęła żona Erazma, Anna Jerzmanowska.
W swoim testamencie, który odczytano w dniu jego śmierci 10 lutego 1909 r. Jerzmanowski przekazuje cały swój majątek w wysokości 1,2 miliona koron (równowartość 365 kilogramów złota) Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie z przeznaczeniem na utworzenie nagrody im. Erazma
i Anny Jerzmanowskich, przyznawanej corocznie Polkom lub Polakom wyznania rzymskokatolickiego, urodzonym w granicach Polski z 1772 roku, „za prace literackie, naukowe lub humanitarne dokonywane z pożytkiem dla ojczystego kraju”. Nagrodę, zwaną Polskim Noblem, przyznawano od 1915 do 1938 roku, otrzymali ją między innymi Henryk Sienkiewicz, Kardynał Adam Sapieha czy Ignacy Paderewski. W 2009 roku, w uznaniu zasług Jerzmanowskiego i z okazji setnej rocznicy Jego śmierci, Polska Akademia Umiejętności (przy wsparciu władz województwa małopolskiego) jak również przy udziale Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia, reaktywowała Nagrodę im. Erazma i Anny Jerzmanowskich, która od tego czasu w wysokości stu tysięcy złotych przyznawana jest corocznie.
W 2021 roku, jako współfinansujący Nagrodę PAU, przystąpił Prezydent Miasta Krakowa.
Andrzej Ulman
Prezes TPP
Marsz Prokocimski w 105. Rocznice Odzyskania Niepodległości.
11 Listopada 2023r. po raz kolejny odbył się „Marsz Prokocimski” w 105.Rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.Uroczystości rozpoczęto mszą świętą w intencji Ojczyzny w kościele Parafialnym pw. Matki bożej Dobrej Rady, której przewodniczył Ks. Proboszcz Marian Pietraszko.Po mszy św. przemaszerowaliśmy Aleją A. Dygasińskiego pod Tablicę Pamiątkową na „Mycie” gdzie zostały złożone kwiaty i zapalone znicze oraz odśpiewano Hymn Państwowy, a Pan Andrzej Ulman Prezes Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia przypomniał historię wydarzeń z 1918 roku:
„..30 Października 1918 roku na tzw. Mycie obecnie przystanek Bieżanowska dokładnie w tym miejscu, gdzie jest umieszczona tablica pamiątkowa, grupa uzbrojonych Prokocan pod dowództwem Por. Antoniego Stawarza zaatakowała i rozbiła posterunek Policji Austriackieji z okrzykiem „Polska powstała” ruszyli w stronę Podgórza, gdzie rankiem następnego dnia podjęli działania zbrojne, które przyczyniły się wydatnie do wyzwolenia Krakowa. Prokocim stał się jednym z pierwszych miejsc wyzwolonych z pod okupacji zaborczej.Dziś doceniając efekt zrywu z 1918 roku należy docenić działanie znakomitych postaci Prokocimia tj. naszego Patrona Erazma Józefa Jerzmanowskiego, który tchnął w społeczeństwo ducha niepodległości i wspierał rozwój kultury i nauki w Prokocimiu, jako podstawowy cel życia społecznego. Również nieoceniony wkład w organizowanie i zrzeszanie się społeczeństwa prokocimskiego miał Ojciec Wilhelm Gaczek Augustianin pierwszy proboszcz Prokocimia…””Patrząc dziś z perspektywy 105 lat niepodległości i sytuacji, jaką dzisiaj mamy w Europie musimy być świadomi, że niepodległości nie wystarczyło raz wywalczyć, lecz my spadkobiercy tych dóbr „…mamy ją zadaną…” jak mówił Święty Jan Paweł II. Kształt Państwa Polskiego budował się podczas powstania wielkopolskiego, trzech powstań śląskich i wojny polsko radzieckiej. W walkach tych poległo tysiące żołnierzy oraz osób cywilnych. O tych wydarzeniach powinniśmy pamiętać zwłaszcza podczas naszego narodowego święta w myśl stwierdzenia Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego: „Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości”. Niech te obchody będą dla Nas wszystkich nie tylko czasem radości, solidarności społecznej, pojednania bez względu na różnice światopoglądowe, ale też pamięci o tych, którzy wywalczyli dla nas wolność, bo „wolność krzyżami się mierzy”. A udowodniały to kolejne pokolenia Polaków również tych z naszej dzielnicy zwłaszcza podczas II wojny światowej.”
W uroczystościach udział wzięli przedstawiciele: Rada Miasta Krakowa, Rada Dzielnicy XII Bieżanów – Prokocim, szkół prokocimskich, członkowie Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy Prokocimia i nie tylko.Uroczystość uświetniła obecność pocztów sztandarowych Szkoły Szkoła Podstawowa nr 61 w Krakowie,I Prywatne Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Józefa Piłsudskiego,Prywatna Szkoła Podstawowa im. Marszałka Józefa PiłsudskiegoNad bezpieczeństwem przebiegu uroczystości czuwali funkcjonariusze Policji z VI Komisariatu Policji Małopolska Policja.
Serdecznie wszystkim dziękuję za zaangażowanie i udział w uroczystościach.
Andrzej Ulman
Prezes
Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia












